پیشینهء تاریخی افغانستان
درساحه افغانستان امروز انسانها از دورهای بسیارقدیم زندگی داشتند .
نام « افغان » درمنابع تاریخی قرن ششم میلادی یاد شده . این منابع تاریخی دلالت دارد كه نخستین دولت درین جا دریك هزارسال قبل ازمیلاد بوجوآمد كه عبارت ازتأسیس دولت باختریا بكتری میباشد .
در ادوارقدیم وقرون وسطی حدود افغانستان وسعت داشته، ازممالك بزرگ شرق میانه وآسیای جنوب غربی محسوب میشد . باختر وزمین ها سمت جنوب آن تا بحر هند ودریای سند درسالهای پنجصد سی ونهم وپنجصد سی ام قبل ازمیلاد درقلمرو دولت هخامنشیان .2 – كوروش 3 – بوده است.
باختریكی ازایالات مترقی امپراتوری هخامنشیان بود . ازین سرزمین راه های تجارتی ازآسیای میانه وایران به هندوستان میگذشت، درقرون چهارم – سوم قبل ازمیلاد درافغانستان دین بودائی شیوع یافت . درسال 329ق م باختر را اسكندر مقدونی گشود. درقرون پنجم- ششم میلادی هیطالیان ودرقرون هفتم – هشتم میلادی عربها این سرزمین را تصرف كردنــد.
درقرن هفتم میلادی دین اسلام دراین سرزمین اشاعه یافت وازاوایل قـرن نهم میلادی به بعد درافـغانستان سلاله های طاهریان ، صفاریان و سامانیان حكمرانی كردند درقرن دهم تا سیزدهم میلادی درساحه افغانستان دولت های بزرگ فیودالی غزنویان ‹ پایتخت شهرغزنه › وغوریان بوجود آمده – علم ومدنیت رو به ترقی نهاد. بعد ازان مـغولهـا وتیموریان برافغانستان مسلط شدند .
همانطوریکه گفته آمد، سرزمینی که امروز افغانستان نامیده می‌شود، تاخت و تازهای اقوام گوناگون و جهان‌گشایان و مهاجمان بی‌شماری را به یاد دارد. بخشهای گوناگونی از افغانستان طی سالهای طولانی با شاهنشاهی‌های همسایه، تاریخ مشترک داشته و یا بخشی از آنها بوده‌اند. از اقوام آریایی و شاهان هخامنشی، همچنین اسکندر، مسمانان، و مغولان تا نیروهای تحت نفوذ شوروی بر این سرزمین حکم رانده‌اند و تاریخی پرحادثه را برایش رقم زده‌اند.
بر اساس منابع داخلی، نام کشور امروزی افغانستان، در دوره های پیش از تاریخ آریانا، پس از حمله اسکندر مقدونی باخترو در دوره اسلامی خراسان بوده است.
احمد شاه درانی از شاهان پشتون افغانستان، در سال 1744 میلادی، نام این کشور را به طور رسمی افغانستان نامید. افغان (در لغت به معنای ناله و فغان) نامی بوده است که به اقوام پشتون گفته می شده و اکنون، به هر تبعه کشور افغانستان، افغان گفته می شود.
قسمتی از سرزمین کنونی افغانستان،(شامل هرات) تا ۱۵۰ سال پیش بخشی از خاک ایران بود که بر پایهء پیمان پاریس و در زمان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار از ایران جدا شد.
دیوان اشعار ناصر خسرو قبادیانی 
حرف زندگی
