پس از 2014 نگرانی های جدی وجود نخواهد داشت، گفت و گو با استاد عرفانی نماینده مردم کابل در پارلمان

اخیرا گزارش هایی به نشر رسیده که ممکن پس از سال 2014 وضعیت افغانستان بحرانی شود. در تازه ترین مورد مقام های روسی ادعا کرده اند که این کشور نسبت به وضعیت افغانستان نگران است. شهریار شهرزاد خبرنگار بخدی، در باره اوضاع افغانستان، انتخابات آینده و مسایل امنیتی گفت و گویی با استاد عرفانی نماینده مردم کابل در پارلمان و از اعضای ارشد ایتلاف ملی انجام داده و نخست از او در باره وضعیت افغانستان پس از 2014 از لحاظ امنیتی و نیز حفظ دستاوردهای بیش از ده ساله نظام، پرسیده است.

استاد عرفانی می گوید که نیروهای امنیتی افغان توانایی حفظ امنیت افغانستان پس از 2014 را دارند
هرچند مسایل امنیتی در راس همه امور قراردارند اما هنوز با چالشها و مشکلات زیادی روبرواست. حکومت افغانستان و نیروهای ایتلاف، تاکنون نتوانسته اند که امنیت را در سراسر کشور تامین کنند.با این همه دستاوردهای بیش از ده سال گذشه نظام در عرصه های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی،  خوب بوده و لازم است که افغانستان این دستاوردها را حفظ کند و به راحتی از دست ندهد. اما با ختم پروسه  انتقال مسوولیت های امنیتی از نیروهای خارجی به داخلی، من معتقدم که نیروهای امنیتی ما علی رغم تبلیغات منفی علیه این نیروها، توانایی آن را دارند که امینت کشور بخصوص سرحدات را حفظ کنند. در شرایط کنونی، نیروهای خارجی به عنوان نیروهای همکار، طبعا نیروهای داخلی مارا به نحوی زیر دست خود دارند و فکر می کنند که باید تصمیم را آنان بگیرند و بالای نیروهای ما عملی کنند. در این شرایط به خصوص پولیس و اردو و مشخصا افسران و صاحب منصبان، با این روش، احساس می کنند که به نحوی نظامیان خارجی آنهارا تحقیر می کنند و نسبتا حالت بی تفاوتی به آنان دست می دهد. اما به نظر من پس از انتقال مسوولیت های امینتی و خروج سربازان خارجی تمامی اختیارات به سربازان و فرماندهان داخلی واگذار می شود و آنان احساس می کنند که ابتکار عمل را به دست دارند و از اعتماد به نفس و روحیه بیشتری برخوردار خواهند شد و به نظر من این انگیزه ها می تواند برای تقویت روند امنیتی مفید باشد. به نظر من تبلیغات مسموم کننده ای که گویا پس از سال 2014 وضعیت خراب می شود از سوی خود خارجی ها برای اینکه به آنان احساس نیازمندی بیشتری شود صورت می گیرد و من مطمئنم که این تبلیغات نمی تواند روحیه ارتش و پولیس مارا خراب کند.من می گویم که مردم ما با اتکابه امدادهای غیبی در راستای به دست گرفتن سرنوشت شان تلاش کنند و کوشش کنند که میزان وابستگی به خارج را کم کرده و از بین ببرند.البته این کار در درازمدت باید صورت گیرد و در شرایط کنونی باید به کمک های مالی و اقتصادی کشورهایی که در کنفرانس شیکاگو و توکیو نسبت به افغانستان تعهد کردند توجه شود تا این کمک ها برای بازسازی های باقی مانده به مصرف برسند و باید در این قسمت خارجی صداقت شان را نشان دهند تا ساختارها در افغانستان استقرار یابند آن وقت مطمئنا مسایل و مشکلات امنیتی خود به خود حل خواهند شد.
اخیرا بحث سند همکاری های امنیتی افغانستان و امریکا مطرح شده است. آقای کرزی هم در باره مصونیت قضایی سربازان خارجی صحبت هایی داشتند. شما آینده این قرارداد همکاری میان امریکا و افغانستان را چگونه ارزیابی می کنید.؟
مذاکره مقامات امریکایی با مقامات افغانی پیرامون همکاری های امنیت در راستای امضای پیمان استراتژیکب که قبلا متاسفانه از سوی پارلمان افغانستان نیز تایید شد صورت می گیرد. به نظر من توافق در باره  این پیمان یعنی پیمان امنیتی، به مراتب خطرناک از توافق قبلی است چون تجربه ثابت کرده که امریکا در هر جا که پایگاه نظامی امنیتی خود را تثبیت کرده همراه با تحقیر مردم آن کشور بوده است. یعنی دانسته به عنوان لازم و ملزوم عمل کرده که اگر یک فرد آمریکایی (نظامی،غیرنظامی و حتی شرکت های متعلق به امریکا باید مصونیت قضایی داشته باشند) و اگر کدام عمل خلافی را مرتکب می شوند محکمه افغانستان حق مداخله ندارد و حق ندارد یک فرد مجرم امریکایی در محکمه های افغانستان محاکمه شود.
امریکایی ها در عراق هم می خواستند همین کار را انجام دهند و در ابتدا حکومت عراق پایگاه های امنیتی امریکایی ها را پذیرفتند اما وقتی که مصونیت قضایی مطرح شد این معاهده به هم خورد، چون مردم عراق زیر بار ننگ نرفتند لذا امریکایی ها را از کشور عراق بیرون کشیدند. هر چند آقای کرزی در این مورد همزمان با حضور راسموسن نماینده ناتو سخنانی داشتند و پذیرفتن همکاری امنیتی را به صورت تلویحی قبول کردند. یعنی که همکاری های امنیتی بستگی به تعهدات امریکا دارد که چگونه همکاری می کند.خلاصه من، آینده این قرارداد (اگر امضا شود) را به نفع افغانستان نمی دانم چنانچه قبلا با پیمان استراتژیک در ولسی جرگه نیز مخالفت کردم .
جناب استاد! این پیمان یعنی سند همکاری های امنیتی میان امریکا و افغانستان به پارلمان افغانستان خواهد آمد و پارلمان به نظر شما چگونه با آن برخورد خواهد کرد؟
در قدم اول، ایجاب می کند که در صورت توافق دولت، باید این سند در پارلمان مطرح شود تا اعضای پارلمان پیرامون آن تبادل نظر نمایند، اما اینکه پارلمان چگونه برخورد می کند باور من این است که این بار اعضای ولسی جرگه با احتیاط و دقت بیشتری عمل خواهند کرد. چون قبلا تایید سند استراتژیک میان امریکا و افغانستان با کم توجهی انجام شد که پیامد منفی آن را پارلمان بسیار زود مشاهده کرد. که بارها خواستار لغو این سند شدند،‌اما این بار پارلمان تجربه تلخی را به دست آورده به آسانی زیر بار نخواهد رفت.
 بخصوص که تثبیت مصوونیت قضایی که در واقع سلب حاکمیت مردم افغانستان به شمار می رود در این سند مطرح است و من باور نمی کنم که تایید کنند.که بارها خواستار لغو این سند شدند،‌اما این بار پارلمان تجربه تلخی را به دست آورده به آسانی زیر بار نخواهد رفت خصوص که تثبیت مصوونیت قضایی که در واقع سلب حاکمیت مردم افغانستان به شمار می رود در این سند مطرح است و من باور نمی کنم که تایید کنند.
اخیرا تلاش های حکومت برای بازسازی ولایت های مرکزی بخصوص بامیان شدت گرفته. به نظر شما چرا پس از 13 سال فراموشی این ولایت در این مقطع زمانی چنین کاری صورت می گیرد؟
تجربه ثابت کرده است که هر چند زمان به سوی سال 2014 و انتخابات ریاست جمهوری نزدیکتر شود رفت و آمد مقامات حکومتی در ولایات بیشتر می شود تا به اصطلاح خبرگیری از مردم، زمینه های فعالیت های انتخاباتی را در راستای اهداف مورد نظر ارزیابی و مطالعه نمایند چنانچه دیده شد در این اواخر سرکشی مقامات دولتی ار ولایات کشور و جابه جایی والی های ولایت از سور رییس جمهور نشات گرفته از همین مقوله است.حضور معاون صاحب دوم آقای خلیلی در ولایت محروم بامیان آن هم بعد از سپری شد سیزده سال تحت عنوان خبرگیری از مردم و افتتاح بعضی از پروژه های کهنه و چند سال پیش تمام شده دقیقا بر همین مبنی استوار است.سرک بامیان و یکه ولنگ در قرار داد وزارت فواید عامه و شرکت کوریایی چند سال قبل با حضور نمایندگان بامیان که اینجانب نیز در جمع آنها بودم صورت گرفت که قریب دو سال است به بهره برداری سپرده شده است،تنها پروژه کاری بوده که از سوی شرکت کوریایی با موفقیت و با کیفیت عالی انجام شد که جای تشکر را دارد و بس. اما این یک پروژه پلان شده دولت مردان نبوده است .
جناب استاد به باور شما، پروژه هایی که افتتاح شده در بامیان، تاپایان دوره کاری آقای کرزی به پایان خواهد رسید؟
همانگونه که گفتم که بعضی از پروژه های که در بامیان افتتاح شد و تبلیغات دامنه داری هم تحت عنوان حماسه حضور صورت گرفته، دورنمای آن در هاله ای از ابهام قرار دارد.

تجربه ها نشان می دهند که بسیاری از پروژه ها در افغانستان حالت افتتاح دارد ولی اختتام ندارد و کسی هم پرسان نمی کند که سرنوشت یک برنامه به کجا انجامید؟ ولایت بامیان که تا کنون از امنیت کاملی برخوردار بوده متاسفانه نسبت به عدم تلاش برای ظرفیت سازی لازم از سوی مقامات و مسوولان محلی، شاهد برگشت شمار زیادی از پروژه های کلانی از این ولایت بوده است.

در حاکمیت محلی بامیان به مسایل و مشکلات مردم زیاد اهمیت داده نمی شود. با این همه به مسوولین بامیان باید لوح تقدیر داد و ارج گذاری کرد.البته گزارش های متعددی از مردم بامیان و یکه ولنگ داشتم که همین مضمون (بی توجهی مفرط به وضعیت مردم) را یادآوری می کردند.
شما یکی از کسانی هستید که همواره نسبت به بی توجهی حکومت به بامیان انتقاد داشتید. سال گذشته در 22 حوت، مشخصا به آدرس معاون دوم ریاست جمهوری صحبت هایی داشتید. فکر نمی کنید که سفر اخیر آقای خلیلی به نحوی پاسخی باشد بر آن صحبت های شما؟
بسیار خوشحالم که جناب ایشان پیام 22 حوت سال 1390 که در واقع پیام مردم مظلوم ولایت بامیان بود را بعد از سیزده سال دریافت نمود، هر چند که بسیار دیر شده و فرصت ها از دست رفته است ولی باز هم جای سپاس دارد.
شما از اعضای ارشد اپوزیسیون حکومت هستید. به نظر شما با شرایط کنونی انتخابات آینده ریاست جمهوری به شکل دلخواه شما برگزار خواهد شد؟
مردم افغانستان و جامعه جهانی از انتخابات ریاست جمهوری گذشته خاطره خوبی ندارند و با نزدیک شدن انتخابات در 2014 مردم نگران اند که تخلف های دوره قبلی تکرار شود. بر این اساس، احزاب و جریان های سیاسی، نخبگان و ائتلاف ها در کشور دست به کار شدند تا برای سالم برگزار شدن انتخابات آینده مکانیزمی ایجا کنند و این پیام را به حکومت رساندند که با استفاده  از افکار و آرای مردم و نخبگان سیاسی، یک انتخابات شفاف عادلانه برگزار و جلو تخلف و تقلب گرفته شود.کمیسیون عدلی و قضایی مجلس هم در تشکیلات کمیسیون انتخابات تعدیلاتی به وجود  آورد و ولسی جرگه هم با اکثریت آرا تصویب کرد. در این اواخر اجلاسی مرکب از احزاب سیاسی،‌ جامعه مدنی و حضور کمیسیون حقوق بشر و نماینده سازمان ملل در سرینا هوتل به مسوولیت (فیفا) دایر شد و منشوری را در راستای شفافیت و عادلانه بودن انتخابات به امضا رسانیدند. من باورم بر این است که اگر این پیشگیری ها جامه عملی بپوشد و حکومت به خواست نخبگان سیاسی و نمایندگان مردم احترام قایل شود و تعدیلات را بپذیرند انتظار می رود یک انتخابات سالم به دور از تقلب برگزار شود. اما اگر حکومت به خواست مردم احترامی نگذارد و به دلخواه خود عمل کند مسلما انتخابات سالم برگزار نخواهد شد. متاسفانه در همین روزها جناب آقای کرزی گفته است که من این تعدیلات را امضا نمی کنم یعنی آنچه ولسی جرگه در مورد کمیسیون انتخابات آرای مثبت داده اند نمی پذیرم واین امر نشان می دهد که زورمندان از اهداف اصلی خود که همانا انحصار قدرت در خود یا خانواده اش باشد دست بر نمی دارند و با این تعامل و عدم احترام به آرای مردم، ممکن است هرج و مرج سراسر کشور را فرا گیرد.امیدوارم همه دست اندرکاران از حکومت گرفته تا احزاب سیاسی و نهادهای مدنی  با همکاری هم این پروسه مهم و سرنوشت ساز را به خوبی به پایان برسانند.
تشکر از شما استاد!